0CpFZdQ. Coğrafya Dersi Kısa Notları ve Soruları – Coğrafi Konum, kpss soruları notları ve kısa çalışma notlarıKpss’ye hazırlandığım dönemde kendi çıkardığım önemli ve kısa notları soruları sizlerle paylaşıyorum. coğrafi konum kaça ayrılır matematik konum özel konum sorularda coğ konuma dikkat türkiye’nin matematik konumu nedir 26 45 doğu meridyeni – 36 42 kuzey paraleli mutlak konum nedir türkiye’nin matematik konumunun diğer adıdır en kuzey en güzey ve en batı da hangi iller var en kuzey sinop inceburun en batı gökçeada en doğu ığdır güney hatay yayladağ aynı paralelde olan iki yerin güneş batma ve doğuş zamanları nasıldır aynı paraleldeki yerlerde daima batış ve doğuş süreleri aynıdır 23 derece 27 dakika hangi paralel yengeç ve oğlak dönencesidir 66 derece 33 dakika hangi paraleledir adına kutup daireleri denir yengeç dönencesi ile kutup dairesi arası nedir bu aralığa orta kuşak adı verilir güneş ışınları en son nerede dik düşer 23 derece 27 dakika olan yengeç ve oğlak dönencelerindedir ekvatorda ne zaman güneş dik açıyla düşer sadece 21 mart ve 23 eylül tarihilerinde düşer yengeç dönencesine ne zaman güneş dik açıyla gelir sadece 21 hazirandadır. oğlaka da 21 aralıkta dik düşer gece gündüz süresi yılda 1 kez 24 saat nerdedir kutup dairelerinde yılda 1 kez 24 saat gece gündüz yaşanır kutup noktalarında gece gündüz nasıl olur 6 ay süreyle gece ve gündüzler yaşanır aynı meridyendeki noktalarda ne zaman güneş doğuş batış saati aynıdır sadece 1 mart ve 23 eylülde aynıdır ANCAK GÜNEŞİN EN TEPEYE GELDİĞİ AN AYNIDIR. aynı meridyendeki noktalarda güneş doğuş batış süreleri nasıldır 21 mart 23 eylül harici yıl içinde güneş doğuş batış süreleri farklıdır 21 mart ve 23 eylülde gece gündüz süreleri nasıldır türkiye’de ve dünyanın her yerinde eşittir 21 haziranda türkiye’de kuzeye giderken ne olur gündüz süresi uzar 21 aralıkta ise kuzeye doğru giderken azalır türkiyede tarım ve orman üst sınırı nasıldır kuzeye doğru gidildikçe orman üst sınırı azalır kalıcı kar alt sınırı da azalır yıl içinde dört mevsim neden yaşanır çünkü türkiye orta kuşakta bulunduğu için türkiye neden batı rüzgarları kuşağında yer alır orta kuşakta yer aldığı için türkiye neden akdeniz iklim kuşağıdadır çünkü orta kuşakta yer aldığı için türkiyede neden yağışlar genelde cepheseldir çünkü türkiye orta kuşakta yer alır türkiye hangi saat dilimler arasındadır 2. ve 3. saat dilimleri arasındadır 30 derece 45 derece saat dilimleri nerden geçer 30 derece izmitten 45 derece de ığdırdan geçer göreli konum nedir türkiyenin özel konumuna göreli konum da denir türkiyenin doğudaki komşular kimlerdir gürcistan ermenistan nahcivan ve iran yazın hangi saat dilimini kullanırız 3 saat dilimi olan ığdır yerel saatini kullanırız türkiyede AYNI ANDA dört mevsimin yaşanması nedir bu yükseltiyle alakalı dikkat coğrafi konumla ilgisi yok YIL İÇİNDE dört mevsimin yaşanması ne ile ilgili bu ise orta kuşakta yer almasının bir sonucudur kuzeye giderken neden orman üst sınırı azalır çünkü kuzeye gittikçe sıcaklık düşer orman azalır artık alpin çayırları başlar Grup ve tan süreleri nedir ve güneyden kuzeye giderken nasıl değişir Gurup güneşin BATTIĞI andır, tan ise güneşin DOĞDUĞU andır, ÇİZGİSEL HIZ nedeniyle güneyden kuzeye giderken gurup ve tan süreleri artar. iki meridyen arası neden sürekli 4 dakikadır çizgiler daralmasına rağmen 4dk sebep çizgisel hız farklılığıdır 21 aralıkta türkiyenin en kuzeyi ile güneyi arasındaki gündüz süre farkı sebebi nedir? dünyanın yıllık hareketini sağa doğru yatık olarak gerçekleştirdiği için. Türkiyenin Coğrafi Konumu nedir, türkiyenin coğrafi konumu neden önemlidir Gece Perisi Türkiyenin Coğrafi Konum özellikleri, Türkiyenin Coğrafi Konumunun önemi Türkiyenin Coğrafi Konumu Türkiye Kuzey Yarım Kürede, eski dünya karalarının birbirine en çok yaklaştıkları stratejik bir bölgede yer alır Buna bağlı olarak matematiksel ve özel konumu ülkenin sosyal, politik ve ekonomik durumu üzerinde etkili olmaktadır Türkiyenin Matematik Konumu Türkiye 36° – 42° Kuzey enlemleri, 26°-45° Doğu boylamları arasında yer alır Buna bağlı olarak; 1Türkiye dört mevsimin belirgin olarak yaşandığı ılıman kuşakta yer alır 2Güneş ışınları yıl içinde düz zeminlere dik gelmez Bu nedenle yatay düzleme dik duran cisimlerin gölge boyları sıfır olmaz 3Ülkenin doğusu ile batısı arasında 76 dakikalık zaman farkı vardır Türkiyenin Özel Konumu Türkiyenin eski dünya karaları olan Asya ve Avrupa kıtalarında toprakları bulunur Üç tarafı denizlerle çevrili yarımada özelliği taşır Ortalama yüksekliği fazla olup 1130 m, yükseklik batıdan doğuya doğru artar Yakın jeolojik zamanda oluştuğundan kırıklı arazisi fazladır Bu nedenle tektonik depremler sık görülür Maden çeşitleri fazladır Ortadoğu ve Asya petrollerine yakınlığı, boğazlara sahip olması jeopolitik önemini artırır Türkiyeyi Çevreleyen Denizler Karadeniz Sularının Özellikleri Karadeniz, bol su taşıyan akarsularla beslendiğinden ve bol yağışlı bir bölgede bulunduğundan su seviyesi yüksektir Bulunduğu enlem nedeniyle suların sıcaklığı Akdeniz sularına göre daha düşüktür Derinlerde kükürtlü hidrojen gazının bulunması, 200 mnin altındaki derinliklerde deniz canlılarının yaşamını engeller Tuzluluk oranı, %o 18dir Akıntılar Karadenizin su seviyesinin yüksek ve tuzluluk oranının düşük olması nedeniyle Karadenizden Marmara Denizine doğru bir üst akıntı bulunmaktadır Marmara Denizinden de Karadenize doğru alt akıntı bulunur Kıyı Tipi Karadenizin Anadolu kıyıları, dağlar kıyıya paralel uzandığından genellikle dik ve yüksek kıyılar şeklindedir Boyuna kıyı tipi özelliğindedir Bu nedenle, Anadolu kıyılarının gerçek uzunluğu ile kuş uçuşu uzunluğu arasındaki fark azdır Marmara Denizi Sularının Özellikleri Marmara Denizi sularının özelliği bakımından, Akdeniz ile Karadeniz arasında bir geçiş özelliği gösterir Karadenizden olan üst akıntı nedeniyle yüzeyde %o 23 tuzluluk oranı, Akdenizden olan alt akıntının etkisiyle derinlerde %o 36 civarındadır Akıntılar Akdenizin tuzlu suları alt akıntı ile Karadenizin az tuzlu suları ise üst akıntı ile Marmara Denizi sularına karışır Kıyı Tipi Marmara Denizi kıyılarında birden fazla kıyı tipi görülmektedir Örneğin, İstanbul ve Çanakkale Boğazı kıyılarında ria kıyı tipi, İzmit-Yalova arasında enine kıyı tipi, kuzey kıyılarında limanlı kıyı tipi görülür Ege Denizi Sularının Özellikleri Sularının özellikleri bakımından Akdenize benzerlik gösterir Tuzluluk oranı, Ege Denizinin kuzeyinde yaklaşık %o33, güneyinde ise yaklaşık %o 37 dir Akıntılar Akdenizin tuzlu suları alt akıntı ile Ege Denizi sularına karışmaktadır Karadenizden ise Ege Denizine doğru üst akıntı bulunmaktadır Kıyı Tipi Ege Denizinin Edremit Kuşadası arası, dağlar kıyıya dik uzandığından enine kıyı tipindedir Güneybatı Anadolu kıyıları ise Bodrum, Marmaris, Datça ria tipi kıyılardır Akdeniz Sularının Özellikleri Akdeniz sularının sıcaklığı diğer denizlerimizden daha yüksektir Bulunduğu enlem nedeniyle sıcaklık ve buharlaşma fazladır Buna bağlı olarak, tuzluluk oranı %o 36 ilse %o 39 arasında değişir Akıntılar Akdenizin çok tuzlu yoğun suları dip akıntı ile Marmara Denizine ulaşır Kıyı Tipi Akdenizin Anadolu Kıyıları genlikle boyuna kıyı özelliğindedir Finike Kaş arasında Dalmaçya kıyı tipi görülür Türkiyenin Sınırları ve Komşuları Türkiyenin kara ve deniz sınırlarının toplam uzunluğu yaklaşık 11000 kmdir Burada Türkiyenin kara sınırları ve komşuları incelenecektir Sınırları Türkiyenin kara sınırları yaklaşık 2753 kmdir Irak ve İran sınırları doğal sınır özelliği taşımaktadır Diğer sınırlarımız yer yer bazı engellerden geçseler bile büyük çoğunluğu politik sınır özelliğindedir En uzun sınırımız 877 kmlik Suriye, en kısa sınırımız 18 kmlik Nahçıvan sınırıdır Komşuları Asya ile Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan bir köprü özelliğindeki Türkiye, Asyada Gürcistan, Ermenistan, Nahçıvan, İran, Irak, Suriye, Avrupada Yunanistan ve Bulgaristan ile sınır komşusudur Türkiyenin Coğrafi Bölgeleri Türkiyenin bölgelerini incelerken öncelikle bazı kavramların bilinmesi gerekir Bunlar coğrafi bölge, coğrafi bölüm ve yöredir Coğrafi Bölge Taşıdığı belirli Coğrafi özellikleri ile çevresinden ayrılan, kendi içinde benzerlik gösteren en geniş coğrafi birimdir Coğrafi bölgelerin sınırları belirlenirken doğal koşullar, sosyal ve ekonomik özellikler temel alınır Coğrafi Bölüm Bir coğrafi bölge içinde doğal koşullar, sosyal ve ekonomik özellikler bakımından farklılık gösteren küçük birimlerdir Yöre Bölüm içerisinde farklı özelliklere sahip, bölümden daha küçük birimlerdir Iğdır Yöresi, Göller Yöresi, Menteşe Yöresi gibi Türkiyenin Coğrafi Bölgeleri Ülkemiz 1941 yılında toplanan Birinci Coğrafya Kongresinde 7 coğrafi bölgeye ve 21 bölüme ayrılmıştır Bunlar, 1Karadeniz Bölgesi 2Marmara Bölgesi 3Ege Bölgesi 4Akdeniz Bölgesi 5İç Anadolu Bölgesi 6Doğu Anadolu Bölgesi 7Güneydoğu Anadolu Bölgesi Coğrafya ayt konu anlatımı, coğrafya tyt konu anlatımı , coğrafya yks konu anlatımı… Merhaba arkadaşlar sizlere bu yazımızda Coğrafi Konum hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi edinebilirsiniz. Coğrafi Konum Türkiye’nin Özel Konumu ve Türkiye Üzerindeki Etkileri Türkiye’nin Matematik Konumu ve Sonuçları Bulunduğu Boylamın Türkiye Üzerindeki Etkileri 26° Doğu – 45° Doğu Türkiye’nin Bulunduğu Enlemin Etkisi Özel Tarihler Türkiye’nin Jeopolitiği Enlem Bir yerin Ekvator’a olan açısal derece, dakika ve saniye olarak uzaklığıdır. Boylam Bir yerin başlangıç meridyenine olan açısal derece, dakika ve saniye olarak uzaklığıdır. Ekinoks Gece- gündüz eşitliğidir. Oğlak Dönencesi 23° 27′ güney enlemi Yengeç Dönencesi 23° 27′ kuzey enlemi Grenwich Başlangıç meridyeni Çizgisel Hız Dünyanın her enleme göre değişen dönüş hızıdır. – Dünya üzerinde seçilmiş bir yerin matematik ve özel konumu ile jeopolitik önemini kapsar. 1. Türkiye’nin Özel Konumu ve Türkiye Üzerindeki Etkileri Bir yerin kendi özelliklerinden kaynaklanan özel konumudur. Denize yakın olmak, turizm, ticaret merkezlerine yakın olmak gibi. – Üç tarafı denizlerle çevrilidir. – Ortalama yükseltisi fazladır. Bu nedenle gerçek sıcaklıkları ile indirgenmiş sıcaklıkları arasındaki fark fazladır. – Petrol bakımından zengin ülkelere komşudur. – Ekonomik bakımdan zengin Avrupa ülkelerine yakındır. – Önemli boğazlara ve ticaret yollarına sahiptir. – Yerşekilleri çeşitlidir. Aynı anda 4 mevsim özellikleri birden yaşanabilir. – Yeraltı ve yerüstü kaynakları zengindir ve çeşitlidir. – Üç kıtayı birbirine bağlayan köprü konumundadır. – Uluslararası farklı kuruluşların üyesidir. – Farklı iklim özellikleri bir arada görülür 2. Türkiye’nin Matematik Konumu ve Sonuçları Dünya üzerindeki bir noktanın enlem ve boylam dereceleriyle yerinin belirlenmesine o yerin matematiksel konumu denir. – Türkiye Ekvator’un kuzeyindeki 36° kuzey ve 42° kuzey paralleri ile başlangıç meridyeninin doğusundaki 26° doğu ve 45 °doğu meridyenleri arasında yer alır. – Türkiye’nin Dünya üzerindeki yerini belirleyebilmej için de Dünya’yı enine ve boyuna kesen hayali çizgilere ihtiyaç vardır. Bunlar paralel ve meridyenlerdir. Paraleller Meridyenlere dikey ekvator’a paralel uzandığı varsayılan hayali çizgilerdir. – Başlangıç paraleli ve en uzun paralel dairesi EKVATOR dur. – Toplam 180 tanedir. 90/ — 90/ – İki paralel arası mesafe 111 km’ zaman aynıdır. – 42-36 = 6 paralel — 6*111= 666 km Türkiye’nin en kuzeyi ile en güneyi arasındaki kuş uçumu uzaklık. Meridyenler Kutuplardan geçen paralellere dikey olarak uzandığı var sayılan hayali çizgilerdir. – Başlangıç Meridyeni GREENWİCH’dir. – İki meridyen arasında 4 dakikalık bir zaman farkı vardır. 45 – 26 = 19 / 19*4 = 76 Dakika. Türkiye’nin en doğusu ile en batısı arasında 76 dakikalık bir zaman farkı vardır. – Toplam 360 tane meridyen dairesi tanesi — 180 tanesi yer yer almasından dolayı Yerel saati başlangıç meridyeninden daima ilerdedir. – Meridyenlerin boyları birbirlerine eşittir. – Meridyenler arası mesafe yalnızca Ekvator’da 111 km’ doğru gidildikçe mesafe daralır. 3. Bulunduğu Boylamın Türkiye Üzerindeki Etkileri 26° Doğu – 45° Doğu Boylam, herhangi bir yerin başlandıç meridyenine uzaklığının açı cinsinden değeridir. Türkiye 26° doğu boylamı ile 45° doğu boylamı arasında yer alır. – Aynı boylam üzerinde iki noktanın yerel saatleri her zaman aynıdır. – Öğle vakitleri yani güneşin tepe noktasına ulaştığı an her zaman aynıdır. – 21 Mart ve 23 Eylül’de güneşin doğuşu ve batışı aynıdır. Türkiye’nin boylam etkisine bağlı olarak – Ulusal saati başlangıç meridyeni saatinden ileridir. – Doğu’daki noktalarında yerel saat ileridir. – Doğusu ile batısı arasında 76 dakikalık yerel saat farkı vardır. 4. Türkiye’nin Bulunduğu Enlemin Etkisi Enlem, bir yerin ekvator’a olan açısal uzaklığıdır. Türkiye 36° kuzey ve 42° kuzey enlemleri arasında yer alır. Bunun sonucunda; 1. Kuzey Yarım Küre’de yer aldığı için – Güneyden kuzeye doğru gidildikçe , – Güneş ışınlarının yere değme açısı küçülür. – Sıcaklık azalır. – Buharlaşma ve denizlerin tuzluluk oranı azalır. – Gölge boyu uzar. – Çizgisel hız azalır. – Gece ile gündüz arası zaman farkı artar. – Güneyden gelen rüzgarlar sıcaklığı artırır, kuzeyden gelen rüzgarlar ise sıcaklığı azaltır. – En uzun gündüz 21 Haziren, en uzun gece 21 Aralıkta yaşanır. – 21 Haziranda yaz mevsimi, 21 Aralık’ta is kış mevsimi başlar. – Gölge boyunun en uzun olduğu tarih 21 Aralık en kısa olduğu tarih ise 21 Haziran’dır. – Güneyden kuzeye gidildikçe kalıcı kar sınırı azalır. – Güneyden kuzeye gidildikçe orman, yerleşme ve tarım üst sınırı azalır. 2. Dönenceler dışında yer aldığı için – Güneş ışınları hiçbir zaman dik düşmez. – Gölge boyu hiçbir zaman sıfır olmaz. – Gölge yönü genel olarak kuzeydir. 3. Orta kuşakta yer aldığı için Dört mevsim belirgin olarak yaşanır. Yıllık sıcaklık farkı fazladır. Akdeniz iklim kuşağındadır, maki bitki örtüsü görülür. Batı rüzgârları kuşağındadır. Cephe yağışları görülür. Orta kuşağın güney 1. Orta Kuşakta yer alır. Bu nedenle; – Dört mevsim belirgin olarak yaşanır. – Yıllık sıcaklık farkı fazladır. – Akdeniz iklim kuşağındadır, maki bitki örtüsü görülür. – Batı rüzgârları kuşağındadır. – Cephe yağışları görülür. – Orta kuşağın güneyinde olması nedeniyle buzul şekilleri azdır. 5. Özel Tarihler 21 Haziran – Yaz mevsimi başlangıç tarihidir. – Yıl içinde güneş ışınları en büyük açıyla gelir. – Yıl içinde yaşanan en uzun gündüzdür. – Türkiye’de güneyden kuzeye gidildikçe gündüzler uzar. – Bu tarihe kadar Türkiye’de gündüzler uzarken bu tarihten sonra gündüzler kısalmaya başlar. – Yıl içinde en kısa gölge boyu oluşur. 21 Aralık – Güneş ışınları Oğlak Dönencesine dik açıyla düşer. – Güney Yarım Küre’de yaz mevsimi, Kuzey Yarım Küre’de kış mevsimi başlar. – Güney Yarım Küre’de en uzun gündüz, en kısa gece yaşanırken Kuzey Yarım Küre’de en kısa gündüz, en uzun gece yaşanır. – Güneye doğru gidildikçe gündüz süresi uzar, güney kutup dairesinden itibaren gündüz süresi 24 saate ulaşır. 21 Mart – 23 Eylül – 2 Mart’ta ilkbahar, 23 Eylül’de sonbahar başlar. – Güneş ışınları aynı açıyla düşer. – Her yerde gece gündüz eşittir. – Aynı meridyen üzerindeki noktalarda güneş aynı anda doğup aynı anda batar. – Sabit bir noktadaki cismin bu tarihlerdeki gölge boyu eşittir. 6. Türkiye’nin Jeopolitiği Ülkelerin uluslararası platformda yürüttükleri siyaseti belirleyen en önemli faktör coğrafi özellikleridir. Ülkelerin coğrafi özellikleri ile siyasetleri arasındaki ilişkiler jeopolitik konumu oluştur. Bu karşılıklı etkileşime dayalı ilişkileri, siyasi coğrafyanın bir kolu olan jeopolitik inceler. Jeopolitik, ülkelerin dış siyasetini; uluslararası arenada gücünü ve yerini belirleyen en önemli unsurdur. Jeopolitik konumda etkili olan unsurları üç başlıkta toplayabiliriz. Bunlar; – Değişen unsunlar, – Değişmeyen unsurlar, – Zamandır. Türkiye’nin Jeopolitik Geçmişi – Anadolu, medeniyetlerin beşiği olarak adlandırılan bir bölgedir. Bizans, Türkiye Selçuklu ve Osmanlı Devleti büyük devletlerin başkentleri hep bu topraklarda olmuştur. Hititler gibi nice ülkeler yaklaşık yıl evvel medeniyetin ilk adımlarını buralarda atmışlardır. Dünyanın ilk yerleşim yeri olan “Göbekli Tepe” Türkiye’dedir. – İstanbul, dünyanın en büyük; aynı zamanda gerek tarihi, gerek kültürü, gerek nüfusu, gerek de ekonomisi ile dünyanın en güzel ve en önemli olarak nitelendirilen şehirlerinden bir tanesidir. Bunu Bizans’a başkentlik yaptığı için Avrupa tarafından kutsal kabul edilip, her yıl tonla turist çekmesinden anlayabiliriz. – Çanakkale ve İstanbul Boğazları; Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağladığı için ciddi bir öneme sahip sayılı geçiş noktalarıdır. Buralar tüm dünyanın sahip olmak istediği, savaşlara sebep olmuş ve Türkiye’nin jeopolitik önemi konusunda önemli faktörlerdir. Anadolu Medeniyetleri Müzesi gibi meşhur müzeleri gezen bir insan, on beş bin yıllık Anadolu tarihini en derinden yaşayacaktır. Günümüzde Türkiye’nin Jeopolitik Konumu Türkiye bulunduğu konum içinde komşu ve bölge ülkeleri için barış, demokrasi, istikrar, hoşgörü örneği olmayı başarmıştır. Çevre ülkere değerlerini yansıtarak her konuda iyi niyetli ve yoğun bir çaba içinde olan Türkiye Cumhuriyeti Devleti; – Petrol rezervlerinin zengin olduğu Orta Doğu ve Hazar Havzası ile mühim deniz taşımacılığı yollarının kavşağında bulunan Akdeniz Havzası içinde bulunmaktadır. – SSCB Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ve Yugoslavya’nın dağılması ile birlikte yapısal anlamda başkalaşım geçiren Balkanlar, dünyanın kanayan yaraları olarak isimlendirilen Kafkasya ve Orta Doğu, arayışlar içinde olan Orta Asya ve dünya ticaretinin 1/4’üne sahip Avrupa’dan oluşan coğrafyanın merkezinde bulunmaktadır. – Kafkasya ve Orta Asya’daki petrol ve doğal gazın batıya ulaştırılması için belirlenen güzergâhlardan en önemlisi üzerinde bulunmaktadır. Dolayısıyla Türkiye, doğu – batı ve kuzey – güney eksenli enerji güzergâhlan üzerinde güvenilir ve istikrarlı bir ülkedir. – Türkiye, coğrafi konumu nedeniyle birçok farklı siyasi, askeri, ekonomik ve ticari küresel ve bölgesel ölçekli kuruluşlara üyedir. Oluşturulma Tarihi Eylül 23, 2020 0244Ülkemizin dünya üzerinde belli bir coğrafi konumu bulunmaktadır. Aynı zamanda bulunduğumuz konumda belli başlı özellikleri de yer alır. Şimdi yurdumuzun coğrafi konumunu öğreneceğiz ve hakkında bilgi alacağız. İşte 6. sınıf sosyal bilgiler yurdumuzun coğrafi konumu konu Avrupa kıtasında yer almaktadır ve ekonomik ya da siyasi ve kültürel açıdan oldukça önemli bir yere sahiptir. Aynı zamanda 3 tarafı denizlerle çevrili olan bölgemiz yaz ve kış turizmi konusunda da önemli bir potansiyel teşkil eder. Şimdi konumu açısından ülkemizin coğrafi özelliklerine bakalım. Yurdumuzun Coğrafi Konumu Bir ülkenin coğrafi konumu dendiği zaman akla bazı kısımlar gelir. Şimdi bu kısımlarda özelliklerin ne olduğuna öncelikle bakalım. - Yerküre üzerinde bulunduğu noktadır. - Hangi kıta üzerinde bulunduğu ve hangi kıtalar ile bağlantılı olduğu anlatılır. - Denize ve okyanuslarla ilgili ilişkisi ele alınır. - Ticaret yolları - Yükselti - Hem ekonomik hem de kültürel açıdan farklı özellikleri Coğrafi konum Herhangi bir yerin eylemine ve boylamına bağlı olarak, yerküredeki birçok farklı bölge ile ilişkisini anlatan koşullar coğrafi konum olarak bilinmektedir. Coğrafi konum iki farklı şekilde ele alınır. Onlardan biri matematiksel konum diğeri ise özel konumudur. Şimdi ülkemizin hem matematiksel hem de özel konumuna bakalım ve inceleyelim. Ülkemizin Matematik Konumu Ülkemizin dünya üzerindeki enlem ve boylamını anlatan bölüm matematik konumu olarak bilinir. Bu açıdan ülkemizde matematik konumu ile beraber belli başlı bazı sonuçlar ortaya çıkmaktadır. - Türkiye 36 derece ve 42 derece kuzey paraleli ile beraber, 26 derece ve 45 derece doğu meridyeninde bulunmaktadır. - Doğu batı istikametine bakıldığı zaman 45 - 26 = 19 meridyen farkını ortaya çıkarır. Bu doğrultuda 76 dakikalık bir süre farkı ortaya çıkmaktadır. - Ülkemizde güneş yatay düzleme hiçbir zaman dikey açıdan gelmez. - Ülkemiz Ekvator'un Kuzey kısmında bulunur ve başlangıç meridyeninin doğu kısmında yer alır. - Özellikle orta kuşakta bulunduğu için mevsimler belirgin biçimde yaşanmaktadır. - Kuzeye doğru gidildikçe gece ve gündüz arasındaki fark artarken, bu doğrultuda gölge boyu da uzar. - Ülkemizdeki dağların güney yamaçları kuzey yamaçlarından daha sıcaktır. Ülkemizin Özel Konumu Aynı zamanda bir de ülkemizin özel konumu bulunmaktadır. Dünya üzerinde bir ülkenin komşularına bağlı olarak belli başlı bazı özellikleri özel konumunu göstermektedir. Aynı şekilde ülkemizin de bulunduğu konum açısından önemli özellikleri yer alır. - Boğazlar - Su yolları - Önemli komşular - Ticaret merkezleri - Fiziki ve beşeri özellikler - Denize göre durumu - Diğer kıtalara göre durumu Türkiye'nin özel konumu ile beraber şu sonuçlar ortaya çıkmıştır; - Ülkemiz Avrupa ve Asya ile beraber Afrika kıtalarının birbirine en yakın olduğu bölgede bulunur. - Özellikle 3 kıta arasında köprü vazifesi görmektedir. Bu yüzden zamanında İpek ve baharat yolları açısından da oldukça önemli bir yer tutmaktadır. - Ülkemizin 3 tarafı denizlerle çevrilidir. Aynı zamanda yeryüzü şekilleri bakımından çeşitlilik gösterir. Böylece turizm, ticaret tarım ve daha pek çok farklı husus açısından büyük bir öneme sahiptir. - Yeryüzü şekilleri açısından ülkemizin yükseltisi fazladır. Bu yükselti şu an 1132 metredir. - Yeraltı kaynakları bakımından ülkemiz oldukça zengindir. Coğrafi konum açısından yurdumuz bu şekilde oldukça büyük özelliklere sahiptir. Aynı zamanda ülke içerisinde Doğu kısımlarda yükseltiler daha çok fazladır. Dağlar kuzey ve Güney kısmında denize paralel olarak giderken, Batı bölgesinde denize dik olarak devam eder. Yurdumuzun coğrafi konumunun daha iyi anlayabilmek için yukarıdaki yazıyı dikkatli şekilde okuyup defterinize yazabilirsiniz. İçindekilerTürkiye’nin Coğrafi Konumu ve SonuçlarıTürkiye’nin Mutlak Matematik KonumuTürkiye’nin Mutlak Konumunun SonuçlarıTürkiye’nin Coğrafi Konumu Uç NoktalarıTürkiye’nin Göreceli Özel Konumu Türkiye’nin Göreceli Konumunun SonuçlarıTürkiye’nin Jeopolitik KonumuTürkiye’nin Jeopolitik Konumunun Sonuçları Türkiye’nin coğrafi konumu Coğrafya Coğrafi konum konusundan sonra işlenmektedir. Türkiye’nin coğrafi konumu ikiye alınarak incelenmektedir. Türkiye’nin Mutlak Matematik Konumu , Türkiye’nin Göreceli Özel Konumu Türkiye’nin Coğrafi Konumu ve Sonuçları Herhangi bir yerin dünya üzerinde bulunduğu alana coğrafi konum denir. Türkiye’nin coğrafi konumunu Mutlak konum, göreceli konum ve jeopolitik konum başlıkları altında anlatacağız. Türkiye’nin Mutlak Matematik Konumu Mutlak Konum Matematiksel konum bir yerin Ekvatora ve Başlangıç Meridyeni’ne göre konumudur ve o yerin dünya üzerinde coğrafi koordinat sistemini bildirir. Türkiye 36°- 42° Kuzey enlemleri ile 26°-45° Doğu boylamları arasında yer alır. Türkiye bu konumuyla başlangıç meridyeninin doğusunda Doğu Yarım Kürede, başlangıç paraleli olan ekvatorun kuzeyinde Kuzey Yarım Kürenin Orta kuşağında yer alır. Matematik konumun etkileri enleme ve boylama bağlı olarak iki başlıkta incelenmektedir. Türkiyenin Mutlak Konumu Türkiye’nin Mutlak Konumunun Sonuçları Ekvatorun kuzeyinde Başlangıç Merdiyeni’nin doğusunda yer almaktadır. En kuzeyi ile en güneyi arasında 6° paraleller farkı ve 666 km kuş uçuşu uzaklık vardır. En doğusu ile en batısı arasında 19 meridyen farkı ve 76 dakika yerel saat farkı vardır. II ve III. doğu saat dilimlerini kullanır. Kuzey Yarım Kürede Orta Kuşak’ta yer alır. Kuzey yarım kürede yer aldığı için; Türkiye’nin coğrafi konumu Geceler ile gündüzler arasındaki zaman farkları kuzeye doğru gidildikçe artar. Güneyden kuzeye doğru gidildikçe güneş ışınlarının geliş açısı azalır. Bu nedenle güneyden kuzeye doğru gidildikçe sıcaklık genellikle azalır. Kuzeye doğru gidildikçe denizlerin tuzluluk oranı azalır. Kuzeye doğru gidildikçe kalıcı kar alt sınırı, tarım, orman, yerleşme üst sınırı deniz seviyesine yaklaşır. Kıyılarında buzul etkisi ile oluşan fiyort ve skyer kıyı tipleri görülmez. Çizgisel hız kuzeye doğru azalır. Tan ve gurup süresi kuzeye doğru uzar. Kuzeyden esen rüzgarlar sıcaklığı azaltırken, güney taraftan esen rüzgarlar sıcaklığı arttırır. Kuzeye doğru gidildikçe gölge boyu uzar. cisimlerin gölge yönleri yıl boyunca öğlenleri kuzeye düşer. Dağların güneye bakan yamaçları, kuzeye bakan yamaçlarından daha fazla ısınır. Bakı Etkisi 21 Haziranda yaz gün dönümü, 21 Aralıkta kış gün dönümü yaşanır. Orta Kuşak’ta yer aldığı için; Türkiye’nin coğrafi konumu Ilıman iklimler görülür. Dört mevsim belirgin olarak yaşanır. Akdeniz iklim kuşağında yer alır. Batı rüzgarlarının etkisi altındadır. Cephesel yağışların etkisindedir. En Kuzeyinde yazın en uzun gündüz yaklaşık 15 saat, kışın en uzun gece yaklaşık 15 saat olmaktadır. Güneş ışınlarını hiçbir zaman dik açıyla almaz ve gölge boyu sıfır olmaz. Dönenceler dışında yer aldığı için Türkiye’nin Coğrafi Konumu Uç Noktaları Doğuda Iğdır-Aralık Dilucu 44° 48′ Doğu Yarım Küre Batıda Çanakkale-Gökçeada Avlaka Burnu 25° 40′ Doğu Yarım Küre Kuzeyde Sinop-İnceburun 42° 06′ Kuzey Yarım Küre Güneyde Hatay-Yayladağı Topraktutan köyü 35° 51′ Kuzey Yarım Küre Türkiye’nin Göreceli Özel Konumu Yeryüzündeki herhangi bir yeri diğer yerlerden ayıran kendine has özellikleri o bölgenin göreceli konumunu ifade eder. Ayrıca yer şekillerine, denizlere, kıtalara, komşu ülkelere, önemli yollara, geçitlere, sanayi kuruluşlarına, yeraltı zenginliklerine, ticaret, nüfus özellik ve yapısına, turizm, uygarlık ve kültür merkezlerine göre konumu özel konumu oluşturur. Yer şekillerine göre konum Bir yerde görülen iklimin koşullarını o yerin doğal bitki örtüsünün özellikleri ve dağılışı, o bölgedeki tarımsal faaliyetlerinin dağılışı ve etkileri, ulaşımını, beşeri ve ekonomik faaliyetlerini etkiler. Denizlere göre konum Bir yerin İklim koşullarını, doğal bitki örtüsünü, ürün çeşitliliğini, turizm, ulaşım, sanayi ve ticaret gibi özellikleri etkiler. Önemli yollar ve geçitlere göre konum Önemli kara ve deniz yolları üzerinde bulunan yerleşim merkezlerinde sanayi ve ticaret gelişmiştir. Dolayısıyla bu bölgelerin nüfus yoğunlukları da fazladır. Önemli güç Siyasi, Askeri, Ticaret, Turizm, Kültür, Uygarlık, Doğal kaynak merkezlerine göre konum Bölgenin uluslar arası platformda yerini belirler. Bu durum jeopolitik başlığında daha ayrıntılı işlenmektedir. Türkiye’nin Göreceli Konumunun Sonuçları Avrupa, Afrika ve Asya kıtalarının birbirine en çok yakınlaştığı mesafede bulunur. Asya ile Avrupa arasında siyasi ekonomik açıdan köprü konumundadır. Avrupa’da Yunanistan ve Bulgaristan, Asya’da ise Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan Nahçivan, İran, Irak, Suriye ile sınır komşudur. Üç tarafı denizler tarafından çevrilmiş bir yarımada ülkesidir. Çanakkale ve İstanbul boğazları dünyada deniz trafiğinde önemli bir yere sahiptir. Yer şekilleri kısa mesafelerde çok çeşitlilik gösterir. Kıyılar ile iç kesimler arasında önemli iklim ve bitki örtüsü farkları oluşmuştur. Bugünkü jeomorfolojik görünümünü yakın bir dönemde tamamlamıştır. Ortalama yükseltisi fazla olan bir ülkedir. 1132 metre Yükselti batıdan doğuya doğru artar. Türkiye’nin dağları, Alp-Himalaya kıvrım dağ sistemin uzantısı olup genelde doğu-batı uzantılıdır. Karadeniz ve Akdeniz’de dağlar denize paralel uzanırken, Ege’de dik uzanmaktadır. Maden çeşitliliği ve Madenlerin rezervleri bakımından zengin bir ülkedir. Uluslararası enerji yollarının boru hatlarının geçiş noktasında önemli bir kavşak durumundadır. Petrol ve doğalgaz bakımından zengin Orta Doğu ve Kafkas ülkelerine yakındır. Farklı kültürlere sahip milletlerin yerleştikleri bir mekân olmuştur. İpek ve Baharat yolu gibi ticaret yollarına geçitlik yapmıştır. Türkiye’nin Jeopolitik Konumu Bir yerin askeri gücü, siyasi gücü ve ekonomik gücü bakımından önem arz etmesi jeopolitik olarak adlandırılır. Jeopolitik konum; dünya üzerinde herhangi bir yerin veya ülkenin çeşitli özellikler açısından başka ülkeler tarafından önem arz etmesine denir. Jeopolitik konumu belirlemede, jeopolitik kriterler kullanılır. Türkiye tarih boyunca verimli tarım topraklarına, yeterli su kaynaklarına sahip olması, ulaşıma elverişli olması, ılıman iklim koşullarını yaşıyor olması ve eski karalar topluluğu olarak bilinen Avrupa, Asya ve Afrika arasında köprü durumunda bulunması nedeniyle çeşitli medeniyetlerin kurulup geliştiği bir yer olmuştur. Göreceli konum bir ülkenin kendine has özelliklerini barındırır. Türkiye’nin Jeopolitik Konumunun Sonuçları Türkiye’nin üç kıtayı birbirine bağlayan çok önemli yerde olması, Türkiye’yi dünyanın ticari ve stratejik bakımından çok önemli bir coğrafyası haline getirmiştir. Türkiye’nin yer altı kaynakları zengin olup dünyanın önemli petrol rezervlerine sahip olan Ortadoğu ve Hazara yakın olması Türkiye’nin bir enerji koridoru olmasına sebep olmuştur. Türkiye’nin sıcak çatışma bölgesi olan Ortadoğuda barış ve istikrarı geliştirmeye yönelik adımları AB ve NATO güvenliği üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır. Türkiye bulunduğu bölgede güçlü bir orduya sahiptir. Türkiye uluslararası ve bölgesel düzeyde birçok örgüte ve teşkilatlara üyeliği bulunmaktadır. Türkiye jeopolitik açıdan dünyanın önemli ülkelerinden biridir.

türkiye nin coğrafi konumu nedir kısaca